Historia lotników HALIFAX JP 224 - "RITA"

Historia lotników członków załogi  samolotu HALIFAX JP 224 „Rita” ewakuowanych w nocy z  5/6 czerwca 1944r.
z lotniska polowego w okolicach Huty Podgórnej.

W nocy z 23 na 24 kwietnia 1944r. pod miejscowością Tarnogóra gm. Nowa Sarzyna samolot angielski typu Halifax JP 224, który na pokładzie przewoził zaopatrzenie dla oddziałów partyzanckich walczących z niemieckim najeźdźcą uległ awarii i rozbił się. Celem samolotu, który wystartował z Campo Cassale we Włoszech była placówka AK o kryptonimie „Klacz” stacjonująca pod Opolem Lubelskim.W odległości 20 minut do celu, zaczęły dławić się silniki - dowódca samolotu wydał rozkaz opuszczenia maszyny. Z pośród siedmioosobowej załogi Halifaxa JP 224 jak wynikało z relacji świadków – dwaj członkowie załogi tj.Edward Elkington-Smith oraz Oscar Congdon wpadli w ręce Niemców i zostali osadzeni w oflagach gdzie przebywali do końca wojny. Walter Davis przedostał się do gajówki w Smolarzynach (powiat łańcucki), gdzie pod opieką Zofii  i Jakuba Deców,pod zmienionym nazwiskiemdoczekał zakończenia okupacji. Pozostali czterej członkowie załogi angielskiego samolotu tj. Thomas Storey, Charles Keen, Caradog Hughes i Patrick Stradling zostali przejęci przez partyzantów Batalionów Chłopskich z Tarnogóry dowodzonych przez Walentego Kidę „Kłosa”. 26 kwietnia 1944r. zostali „przerzuceni”za linię rzeki San do miejscowości Kamionka Dolna- pod opieką oddziału AK Stanisława Bełżyńskiego „Kreta”. Tak rozpoczęła „partyzancka epopeja”  za Sanem członków załogi samolotu JP-224 , lotnicy przemieszczali się wraz z opiekującymi się nimi oddziałami partyzanckimi: AK-Jana Orła-Wysockiego ”Kmicica”, NOW-AK Franciszka Przysiężniaka ”Ojca Jana”, polsko-radzieckego Michała Kunickiego „Muchy” od kwatery do kwatery.Przebywali  między innymi we wsiach: Ujście, Mamoty Górne,  i gajówkach w okolicznych lasach.W nocy 5 czerwca 1944 roku  lotnicy zostali przetransportowani na tzw. „Mirochy”- polaw okolicy m. Huta Podgórna, gdzie krótko przed północą wylądowały dwa radzieckie samoloty. Dzięki sprawnej akcji partyzantówi pomocy okolicznej ludności,samoloty po paru godzinach z rannymi partyzantami, oraz czteroma członkami załogi JP-224 na pokładzie wystartowały kierując się na lotnisko w Kijowie – akcją dowodził Michał Kunicki „Mucha”.

Załoga samolotu HALIFAX JP 224:

-           Thomas Storey                                   dowódca – pilot             (ewakuowany)

-           Edward Elkington-Smith                     bombardier - II pilot

-           Oscar Congdon                                   nawigator

-           Walter Davis                                       radiotelegrafista

-           Charles Keen                                      mechanik pokładowy     (ewakuowany)

-           Caradog Hughes                                  strzelec ogonowy          (ewakuowany)

-           Patrick Stradling                                 strzelec górny               (ewakuowany)